TRÊN ĐƯỜNG HỘI NHẬP

(2014 – 2024)

Nghị quyết 29, Hội nghị lần thứ VIII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI), tháng 11 năm 2013 đặt ra yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Nghị quyết thể hiện quan điểm của Đảng: Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và toàn dân.

Thực hiện Nghị quyết 29 và các văn bản chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh Nghệ An, Sở GD&ĐT tỉnh Nghệ An, phát huy truyền thống và những bài học kinh nghiệm của các giai đoạn trước, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường đã đoàn kết, sáng tạo trong việc xây dựng chương trình giáo dục của nhà trường, nắm bắt cơ hội để bứt phá mạnh mẽ, đưa nhà trường vươn lên tầm cao mới. Kết quả thi HSG quốc gia, quốc tế và châu lục tăng cả về số lượng lẫn chất lượng, chất lượng giáo dục toàn diện được nâng cao, diện mạo nhà trường trở nên trẻ trung, năng động hơn, tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng đi vào chiều sâu.

1. Cơ chế, chính sách

Một trong những yếu tố góp phần quan trọng, tạo điều kiện cho sự phát triển của nhà trường trong mười năm qua là các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, của UBND tỉnh Nghệ An.

Trước hết phải kể đến Nghị định 140/2017/NĐ-CP ngày 5/12/2017 của Chính phủ về chính sách thu hút và tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ. Trong đó, đáng chú ý là chính sách thu hút đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc đã đạt từ giải ba cá nhân trở lên tại một trong các kỳ thi lựa chọn học sinh giỏi cấp tỉnh, đạt giải khuyến khích trở lên trong các kỳ thi lựa chọn học sinh giỏi cấp quốc gia hoặc bằng khen trở lên trong các kỳ thi lựa chọn học sinh giỏi quốc tế, thi khoa học – kỹ thuật cấp quốc gia hoặc quốc tế trong thời gian học ở cấp trung học phổ thông hoặc bậc đại học.

Về phía tỉnh Nghệ An, ngày 13 tháng 12 năm 2013, Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XVI, kỳ họp thứ 10 đã thông qua nghị quyết số 110/2023/NQ-HĐND về một số chính sách ưu đãi đối với Trường THPT chuyên Phan Bội Châu. Mười năm sau, ngày 27 tháng 10 năm 2023, Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XVIII, kỳ họp thứ 16 thông qua Nghị quyết số 16/2023/NQ-HĐND quy định một số chính sách ưu đãi đối với Trường THPT chuyên Phan Bội Châu. Mặc dù điều kiện kinh tế của tỉnh nhà chưa thể sánh bằng một số tỉnh bạn, nhưng Đảng bộ và nhân dân tỉnh nhà luôn chắt chiu để ưu ái cho ngành giáo dục nói chung, trường THPT chuyên Phan Bội Châu nói riêng. Các chính sách: thu hút nhân tài; ưu đãi về học bổng cho học sinh; hỗ trợ cho giáo viên, nhân viên hàng tháng; cử cán bộ quản lý và giáo viên làm quan sát viên các kỳ thi Olympic quốc tế; chi trả cho các chuyên gia; tiền thưởng cho học sinh đạt giải quốc gia, quốc tế… của UBND tỉnh Nghệ An không chỉ có ý nghĩa động viên mà thực sự đã tạo điều kiện thuận lợi cho tập thể nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Mười năm qua cũng là thời gian nhà trường thực hiện có hiệu quả các đề án của tỉnh Nghệ An: Xây dựng trường chuyên Phan Bội Châu thành trường chuyên trọng điểm quốc gia giai đoạn 2010 – 2020; Xây dựng thí điểm trường trung học trọng điểm chất lượng cao giai đoạn 2019 – 2023. Những đề án này thực sự là tiền đề quan trọng, đóng vai trò định hướng và tạo điều kiện để nhà trường có sự đổi mới mạnh mẽ, thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế.

1. Xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ vững mạnh

Có thể nói rằng, đây là giai đoạn Trường THPT chuyên Phan Bội Châu có sự phát triển nhanh và mạnh nhất về đội ngũ trong lịch sử nhà trường.

Thực hiện nghị quyết số 110/2023/NQ-HĐND về một số chính sách ưu đãi đối với Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, nhà trường đã tham mưu cho UBND tỉnh về việc xác định vị trí việc làm đặc thù của trường chuyên, trong đó tăng thêm 20% tổng số giáo viên theo quy định của chương trình THPT để luân phiên đi học nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ; học tập trường bạn; làm công tác chuyên môn do Sở và Bộ điều động; làm công tác tạo nguồn từ cấp THCS. Chính sách này đã tăng chỉ tiêu tuyển dụng cho nhà trường, tạo cơ hội cho nhà trường tuyển dụng giáo viên, giảm áp lực công việc cho giáo viên, nhân viên. Trong mười năm qua, nhà trường đã tuyển dụng và thuyên chuyển gần bốn mươi giáo viên về trường, bổ sung nguồn lực, khắc phục tình trạng khủng hoảng về nhân lực ở một số môn trong giai đoạn trước. Đặc biệt, nhà trường đã làm tốt công tác tạo nguồn đội ngũ từ cựu học sinh. Đây là giai đoạn có nhiều học sinh đạt giải cao trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia trở về trường công tác theo diện thi tuyển và thu hút nhân tài của Chính phủ. Trong mười năm, có gần hai mươi sinh viên giỏi và xuất sắc trở về, trong đó có nhiều người từng đạt giải Nhất, Nhì, Ba học sinh giỏi quốc gia. Họ đã và đang bước tiếp con đường dẫu nhọc nhằn nhưng đầy vinh quang của các thầy, cô của mình, tiếp nối các thầy, cô gánh vác các trọng trách, đặc biệt là công tác chuyên môn, bồi dưỡng học sinh giỏi. Dù chỉ trong một thời gian chưa dài (chỉ 2 – 4 năm), nhiều giáo viên trẻ đã có những thành tích xuất sắc, có học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi HSG quốc gia, quốc tế và khu vực.

Cùng với việc tham mưu tuyển dụng, thuyên chuyển giáo viên nhằm thu hút nguồn lực chất lượng cao, nhà trường luôn chú trọng công tác bồi dưỡng đội ngũ tại chỗ bằng việc khuyến khích tinh thần tự học, tự sáng tạo của giáo viên; động viên và tạo điều kiện cho giáo viên đi học tập nâng cao trình độ trong nước và nước ngoài, trong đó có nhiều người được đi tham quan, học tập ở các nước tiên tiến như Anh, Pháp, Nga, Singapore…Trong mười năm qua, hơn bốn mươi giáo viên đã hoàn thành chương trình đào tạo Thạc sĩ, trong đó có tám giáo viên bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ. Nhà trường đã tham mưu UBND tỉnh phê duyệt chủ trương, cấp kinh phí cho các giáo viên có học sinh giỏi dự thi Olympic quốc tế và khu vực tham gia làm quan sát viên kỳ thi. Đây vừa là hình thức khen thưởng, động viên đối với giáo viên vừa là cơ hội để giao lưu, học tập, nâng cao năng lực chuyên môn của giáo viên, cán bộ quản lý nhà trường. Nhà trường cũng động viên giáo viên tham gia các hội thảo khoa học quốc tế tổ chức ở trong và ngoài nước. Ví dụ như TS. Đậu Hoàng Hưng, giáo viên môn Toán đã tham gia Hội thảo hỗ trợ công tác bồi dưỡng giáo viên giỏi Toán và học sinh giỏi Toán cho chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán giai đoạn 2010 – 2020 do Giáo sư Ngô Bảo Châu chủ trì; TS. Phạm Sỹ Nam đã nhiều lần tham gia Hội thảo khoa học về chuyên ngành Toán ở Thái Lan. Đặc biệt đáng chú ý là nhiều thầy cô giáo đã tham gia viết bài cho các báo, Tạp chí chuyên ngành của các nước tiên tiến trên thế giới. Điển hình là thầy Đậu Hoàng Hưng đã từng có nhiều bài viết đăng ở Tạp chí chuyên ngành Toán của Cộng hòa Pháp, Ba Lan, như Ânnales de l’Institut Fourier (Đặc san hàng năm Viện Fourrier), Annales Polon Math (Đặc san Viện Toán học Ba Lan) …

Bên cạnh đó, nhà trường đặc biệt chú trọng nâng cao trình độ tin học và ngoại ngữ cho giáo viên. Trong “thế giới phẳng”, trình độ tin học và ngoại ngữ là những yếu tố quan trọng, cần thiết đối với con người hiện đại nói chung, đội ngũ trí thức nói riêng. Nhà trường đã chủ động mở các lớp Tin học để nâng cao hiệu quả việc ứng dụng CNTT cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường; mở các lớp dạy tiếng Anh cho giáo viên, nhân viên trong trường; động viên và tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp học tiếng Anh dành cho giáo viên dạy các môn tự nhiên do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Nhiều giáo viên trong trường đã hoàn thành chương trình đào tạo cử nhân văn bằng hai tiếng Anh, nhiều giáo viên dạy ngoại ngữ thành thạo hai ngoại ngữ. Với trình độ tin học và ngoại ngữ ngày một nâng cao, hiện nay nhiều giáo viên trong trường có thể dịch được các tài liệu của nước ngoài để tiếp cận với nguồn học liệu mới, tiên tiến trên thế giới, phát triển năng lực chuyên môn phục vụ cho công tác giảng dạy, đặc biệt là nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia và quốc tế.

Đặc biệt, nhà trường đã làm tốt công việc tổ chức bộ máy, phân công, phân nhiệm hợp lí để mỗi giáo viên, nhân viên đều có cơ hội phát huy khả năng, tạo tinh thần cộng sự nhằm tăng thêm sức mạnh cho tập thể bộ môn, cho nhà trường. Một trong những điểm nhấn về công tác đội ngũ ở trường chuyên Phan Bội Châu những năm gần đây là xây dựng các cặp giáo viên dạy chung một lớp, một giáo viên có kinh nghiệm và một giáo viên trẻ với những sở trưởng, sở đoản khác nhau. Điều đó vừa giúp nhà trường thực hiện nhiệm vụ cá thể hóa người dạy dựa trên thế mạnh chuyên môn của từng người, vừa làm tốt công tác bồi dưỡng giáo viên với sự chuyển giao nhịp nhàng giữa các thế hệ.

Mười năm qua, nhà trường chứng kiến nhiều cuộc chuyển giao nhiệm vụ ở những vị trí chủ chốt, chứng kiến sự phát triển của nhiều cán bộ, giáo viên trong trường. Tháng 11 năm 2014, thầy Trần Văn Nga được bổ nhiệm Phó Hiệu trưởng nhà trường. Vậy là ở thời điểm này, trường có 01 Hiệu trưởng, 04 Phó Hiệu trưởng. Tháng 10 năm 2015, thầy Đậu Văn Mùi nghỉ hưu theo chế độ, thầy Ngô Sỹ Thủy được bổ nhiệm Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường, 03 Phó Hiệu trưởng là thầy Ngô Xuân Phúc, cô Nguyễn Thị Giang Chi, thầy Trần Văn Nga. Tháng 10 năm 2018 thầy Ngô Xuân Phúc nghỉ hưu theo chế độ, lãnh đạo nhà trường còn 03 người. Đến tháng 05 năm 2019, Ban Giám hiệu được bổ sung cô Cao Thị Lan Thanh – Phó Hiệu trưởng. Tháng 07 năm 2023, thầy Ngô Sỹ Thủy nghỉ hưu, Ban Giám hiệu còn 03 người, thầy Trần Văn Nga được giao nhiệm vụ Phó Hiệu trưởng phụ trách nhà trường. Tháng 11 năm 2023, cô Cao Thị Lan Thanh được bổ nhiệm vào vị trí Hiệu trưởng. Ngày 04 tháng 09 năm 2024, thầy Trần Văn Nga được điều động lên Sở Giáo dục và Đào tạo.

Bên cạnh việc phát triển tại chỗ, nhà trường có nhiều giáo viên được điều động hoặc thuyên chuyển công tác lên Sở Giáo dục và Đào tạo, làm cán bộ quản lý các trường THPT trong tỉnh hoặc làm cán bộ, giảng viên các trường đại học trọng điểm. Thầy Phan Chí Nghĩa – giáo viên Tiếng Anh, được điều động làm chuyên viên Phòng Giáo dục Trung học. TS. Hoàng Thanh Phong, TS. Phạm Sỹ Nam, TS. Lê Văn An thuyên chuyển công tác tới các trường Đại học Sài Gòn, Đại học Ngoại thương Hà Nội. Hiện tại thầy Phạm Sỹ Nam là PGS.TS, Trưởng bộ môn Phương pháp giáo dục Trường Đại học Sài Gòn, thầy Hoàng Thanh Phong là chuyên viên Phòng Giáo dục Trung học – Sở Giáo dục Nghệ An. TS. Đậu Hoàng Hưng – giáo viên Toán, được điều động làm Phó Hiệu trưởng Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng. Thầy Nguyễn Tường Lân – giáo viên Hóa và Bí thư Đoàn trường, được điều động làm Phó Hiệu trưởng Trường THPT Lê Viết Thuật…

Sau nhiều năm nỗ lực, đội ngũ giáo viên nhà trường đã và đang ngày một nâng cao về cả số lượng lẫn chất lượng, khắc phục tình trạng khủng hoảng đội ngũ ở một số bộ môn khi có giáo viên nghỉ hưu hoặc chuyển công tác. Hiện tại, trường có 125 cán bộ, giáo viên, trong đó có 03 Tiến sĩ, 02 Nghiên cứu sinh, 88 Thạc sĩ. Nhiều giáo viên là cốt cán của Sở GD&ĐT, Bộ GD&ĐT; tham gia nhiều hoạt động chuyên môn của ngành: xây dựng ma trận và ra đề thi Đại học, thi TNTHPT, thi HSG quốc gia; bồi dưỡng giáo viên; thẩm định chương trình và sách giáo khoa; viết tài liệu tham khảo cho giáo viên và học sinh; tham gia bồi dưỡng giáo viên trong và ngoài tỉnh… Nhiều giáo viên có năng lực, được tạo điều kiện phát triển, tiếp tục có nhiều cống hiến cho ngành giáo dục tỉnh nhà và cả nước nói chung. Nhà trường được Bộ GD&ĐT tặng Bằng khen về công tác bồi dưỡng đội ngũ.

Ghi nhận những cống hiến của đội ngũ giáo viên, trong giai đoạn 2014 – 2024, nhiều giáo viên được nhận các phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước: cô Trần Thị Minh Nguyệt, thầy Ngô Sỹ Thủy, cô Nguyễn Thị Giang Chi được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú.

Nhiều thầy cô giáo được tặng thưởng Huân chương Lao động: cô Cao Thị Lan Thanh được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì và Huân chương Lao động hạng Ba; thầy Ngô Sỹ Thủy, thầy Võ Thanh Hải, cô Lê Thị Thơ An, cô Trần Thị Quỳnh Anh, thầy Nguyễn Tường Lân, Thầy Đậu Hoàng Hưng, thầy Phan Văn Thái, cô Lê Thị Lan được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba.

Nhiều thầy cô giáo được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen: thầy Võ Thanh Hải, thầy Nguyễn Văn Hạnh, cô Trần Thị Minh Nguyệt, cô Nguyễn Thị Giang Chi, cô Ngô Thị Thu Hiền, thầy Đậu Hoàng Hưng, thầy Hồ Sỹ Hùng, thầy Hồ Điện Biên, cô Trần Thị Quỳnh Anh, thầy Nguyễn Tường Lân, thầy Trần Đức Sáu, cô Lê Thị Thơ An, thầy Hoàng Đình Hùng, cô Nguyễn Thị Thanh Hà, cô Phạm Thị Thu Hường, thầy Phan Văn Thái, cô Lê Thị Lan, thầy Nguyễn Trọng Đạt, thầy Hồ Sỹ Linh, thầy Phùng Ngọc Thành.

Nhiều thầy cô giáo được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen: cô Lê Lương Tâm, cô Nguyễn Thị Hoàn, thầy Trần Mộng Lai, thầy Đào Nguyên Sử, thầy Nguyễn Hoàng Hiển, thầy Phan Xuân Sanh, cô Bùi Thị Bích Hậu, thầy Mai Văn Quyền, thầy Phan Đức Sơn, cô Nguyễn Thị Hoa Huệ, cô Lê Thị Lan (Hóa học), cô Trần Thị Quỳnh Anh, cô Nguyễn Thị Thanh Hà, cô Phạm Thị Thu Hường, cô Nguyễn Thị Hoàng Lân, cô Hoàng Thị Hiền Lương, cô Lê Thanh Huyền, thầy Trần Ngọc Thắng, cô Đặng Quỳnh Giang, cô Lê Thị Kim Ngân, cô Nguyễn Thị Hằng, cô Đặng Thị Kim Oanh, cô Nguyễn Thị Thanh Mỹ, thầy Phan Xuân Vọng, cô Lê Thị Lan (Địa lý).

Nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày nhà giáo Việt Nam, 20/11/1982 – 20/11/2022 Thầy Ngô Sỹ Thủy được vinh danh Nhà giáo tiêu biểu toàn quốc; thầy Trần Văn Nga, cô Ngô Thị Thu Hiền được vinh danh Nhà giáo tiêu biểu tỉnh Nghệ An.

.Mở rộng quy mô trường lớp

Quy mô trường lớp và mô hình giáo dục có nhiều thay đổi, phù hợp với xu thế của thời đại, yêu cầu của địa phương, của đất nước và điều kiện thực tế của nhà trường. Dù có nhiều khó khăn về điều kiện khách quan, nhưng mười năm qua, nhà trường đã nỗ lực hiện thực hóa Đề án xây dựng Trường THPT chuyên Phan Bội Châu thành trường chuyên trọng điểm giai đoạn 2010 – 2020. Quy mô trường lớp được mở rộng cả về không gian lẫn cơ cấu lớp học, số học sinh, số môn học… Hiện tại, cơ sở mới của trường đang được triển khai thi công ở xã Nghi Ân với kì vọng đáp ứng được yêu cầu mới của giáo dục hiện đại, tạo điều kiện nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường. Số lượng và cơ cấu môn học đã có nhiều thay đổi. Từ năm học 2017 – 2018 trở về trước, trường có 11 lớp/ khối với 11 môn chuyên: Toán, Tin, Lí, Hóa, Sinh, Văn, Sử, Địa, Anh, Pháp, Nga. Từ năm học 2018 – 2019, trường có 13 lớp/ khối, thêm hai lớp chuyên Ngoại ngữ (Anh – Nhật) và chuyên Khoa học tự nhiên. Từ năm học 2019 – 2020, trường mở thêm 2 lớp/ khối, nâng tổng số lớp học lên 15 lớp/ khối, toàn trường có 45 lớp, đồng thời cơ cấu môn chuyên cũng thay đổi, có thêm các lớp chuyên Tiếng Anh quốc tế tuyển sinh từ kết quả thi vào lớp 10 THPT và chứng chỉ Tiếng Anh quốc tế. Năm học 2024 – 2025, tổng số lớp mỗi khối vẫn là 15, nhưng không còn các lớp Tiếng Anh quốc tế, chuyên Ngoại ngữ, chuyên KHTN, thay vào đó là lớp chuyên Anh 2, chuyên Nhật, chuyên Trung và chuyên Toán 2. Hiện tại, trường có 13 môn chuyên: Toán, Tin, Lí, Hóa, Sinh, Văn, Sử, Địa, Anh, Pháp, Nga, Nhật, Trung với tổng số 15 lớp/ khối, 45 lớp/ toàn trường, thuộc số những trường chuyên có quy mô và cơ cấu môn chuyên nhiều nhất nước. Nỗ lực mở rộng quy mô trường lớp đã góp phần đa dạng hóa môn chuyên cho học sinh lựa chọn, đón đầu xu thế mới và đáp ứng yêu cầu hội nhập.

Cùng với việc mở rộng và thay đổi cơ cấu lớp học, thời gian qua, nhà trường đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đáp ứng những yêu cầu của trường chuẩn quốc gia. Năm 2020, nhà trường được công nhận là trường đạt chuẩn quốc gia cấp độ 2 và kiểm định chất lượng cấp độ 3.

1. Đổi mới công tác quản lý, dạy và học theo yêu cầu hội nhập quốc tế

Đứng trước những biến đổi sâu sắc về mọi mặt của thế giới và đất nước, đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xu thế toàn cầu hóa, nhà trường đã có nhiều bước chuyển mình mạnh mẽ, thúc đẩy quá trình hội nhập phát triển theo cả chiều rộng lẫn bề sâu. Đặc biệt, năm 2019, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu được UBND tỉnh và Sở GD&ĐT Nghệ An lựa chọn thực hiện Đề án xây dựng thí điểm trường trung học trọng điểm chất lượng cao giai đoạn 2019 – 2023. Đề án thực sự là tác nhân bồi đắp niềm tin và động lực, tạo điều kiện cho thầy và trò nhà trường vững tin hơn trên con đường hội nhập. Ngoài ra, đây cũng là giai đoạn chứng kiến cuộc cách mạng về giáo dục nước nhà. Từ năm học 2023 – 2024, chương trình GDPT 2018 được triển khai thực hiện, đặt ra không ít cơ hội nhưng cũng nhiều thách thức cho tập thể cán bộ quản lý lẫn đội ngũ giáo viên, nhân viên. Nắm bắt được điều đó, từ nhiều năm trước, nhà trường đã phát huy quyền tự chủ và năng lực sáng tạo để đổi mới, chủ động đón đầu những yêu cầu mới của xã hội. Với mục tiêu đào tạo những học sinh có khả năng tiếp cận với những chương trình giáo dục Đại học và sau Đại học tiên tiến trên thế giới, có những kiến thức và kỹ năng cần thiết để hội nhập quốc tế, trở thành những công dân toàn cầu, trong những năm gần đây, trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã có nhiều chủ trương, quyết sách chủ động hội nhập và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, góp phần quan trọng vào việc phát triển bền vững chất lượng giáo dục của nhà trường và đáp ứng yêu cầu mới về nguồn nhân lực.

Dựa trên chương trình GDPT, chương trình chuyên, chương trình địa phương, hoàn cảnh, điều kiện thực tế của đơn vị, nhà trường đã xây dựng chương trình giáo dục của nhà trường. Nhà trường chỉ đạo các tổ chuyên môn tăng cường áp dụng các bài học kinh nghiệm của các nền giáo dục tiên tiến ở khu vực và quốc tế để xây dựng nội dung chương trình, đổi mới phương pháp dạy học với một số nét tiêu biểu như sau: xây dựng những tiêu chí và nội dung cơ bản đối với hoạt động dạy chuyên, cập nhật cách thức ra đề và kiểm tra đánh giá của một số nước tiên tiến trên thế giới nhằm đáp ứng yêu cầu trước mắt là bồi dưỡng học sinh thi quốc tế, khu vực và hướng tới mục tiêu lâu dài là đào tạo học sinh theo chuẩn quốc tế; đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục theo định hướng phát triển năng lực; đặc biệt chú trọng dạy học thực hành, nghiên cứu khoa học ứng dụng, dạy học gắn với sản xuất kinh doanh, giúp các em biết vận dụng kiến thức lý thuyết để giải quyết các bài toán của cuộc sống, tích cực triển khai giáo dục STEM; tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các hoạt động ngoại khóa; tiếp tục triển khai mô hình giáo dục qua các các câu lạc bộ: CLB Nhảy (HSTP Dance Club), CLB Báo chí với ấn phẩm CP The News, CLB Âm nhạc (Phan Acoustic Club), CLB Tranh biện (Phan Debate Club), CLB Sách (Phan Bookaholic Club), CLB Nhiếp ảnh (Phan Photography Club), CLB Bóng rổ (Phan Basketball Club), CLB Tiếng Anh, Tiếng Pháp, Tiếng Nga… Đây là những sân chơi để các em thỏa mãn đam mê, phát huy sở trường, đồng thời góp phần hình thành và phát triển năng lực của học sinh, hội nhập với xu thế giáo dục hiện đại trên thế giới; chú trọng tính cá thể hóa của đối tượng giáo dục, tăng cường dạy học phân luồng, tôn trọng và tạo điều kiện cho học sinh phát huy sở trường, thiên tư và khát vọng.

Đặc biệt, từ năm học 2018 – 2019, nhà trường triển khai thí điểm một số nội dung dạy học mới: dạy tin học và tiếng Anh tăng cường theo chuẩn đầu ra là các chứng chỉ quốc tế (MOS Word, MOS Powerpoint, MOS Excel với môn Tin; IELTS với môn tiếng Anh); dạy học phát triển năng khiếu thể dục thể thao và văn hóa nghệ thuật (Vovinam, bóng rổ, khiêu vũ thể thao…); giáo dục kỹ năng sống; dạy học phát triển năng khiếu môn học. Bên cạnh đó, nhà trường chủ động xây dựng chương trình dạy Toán bằng tiếng Anh dựa trên sự tích hợp chương trình Sách giáo khoa Toán tiếng Anh của Bộ GD&ĐT và chương trình A Level của Cambridge (Sách Pure Math và Statistics quyển 1, 2, 3); The Official SAT Study Guide của CollegeBoard… Các tổ chuyên môn cũng triển khai biên soạn khung tài liệu chuyên sâu giảng dạy các môn chuyên; tài liệu hướng dẫn phát triển chương trình các môn chuyên; tài liệu về tổ chức các hoạt động giáo dục nhằm bồi dưỡng năng khiếu theo lĩnh vực chuyên như: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, quản lý…

Nhà trường luôn quan tâm đến công tác nghiên cứu khoa học, đặc biệt là công tác tự học, tự nghiên cứu của mỗi người. Hằng năm có hàng chục sáng kiến kinh nghiệm được công nhận là sáng kiến kinh nghiệm cấp cơ sở và cấp tỉnh. Nhiều tổ chuyên môn tổ chức các Hội thảo, Hội nghị về chuyên môn, thu hút sự quan tâm của nhiều giáo viên trong tỉnh và tỉnh bạn, tạo tiếng vang và sức lan toả, góp phần thúc đẩy nhiệm vụ đổi mới giáo dục. Nhiều giáo viên được nhận giải thưởng Tài năng Sư phạm. Nhiều giáo viên tham gia Hội đồng thẩm định chương trình, sách giáo khoa chương trình giáo dục THPT của Bộ Giáo dục và Đào tạo; tham gia viết sách giáo khoa, sách tham khảo, chuyên luận khoa học… được công bố rộng rãi trên cả nước, điển hình là các giáo viên: Nguyễn Văn Hạnh, Nguyễn Thị Hoài An, Phạm Thanh Lê, Hoàng Thị Hiền Lương, Hoàng Đình Hùng…

Về phía học sinh, công tác nghiên cứu khoa học được duy trì thường xuyên, đều đặn. Đẩy mạnh giáo dục tích hợp Khoa học – Công nghệ – Kĩ thuật – Toán (Science – Technology – Engineering – Mathematics: STEM) trong việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông ở những môn học liên quan và đưa vào kế hoạch giáo dục của trường, đồng thời thực hiện giáo dục STEM ở các mức độ cao hơn như: tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM, hoạt động nghiên cứu khoa học kĩ thuật. Điều đó đã góp phần đưa học sinh tiếp cận với phương pháp học tập – nghiên cứu khoa học ứng dụng, biết vận dụng kiến thức lý thuyết vào việc giải các bài toán của thực tế, tăng cường sự liên kết học đi đôi với hành, khắc phục lối học chay, học vẹt, nặng về lý thuyết trước đây. Câu lạc bộ Nghiên cứu khoa học của học sinh được hình thành và hoạt động hiệu quả, nhiều đề tài, dự án của học sinh tham gia và đạt giải cao trong các kỳ thi Khoa học kĩ thuật, các cuộc thi Khởi nghiệp… cấp tỉnh, cấp quốc gia. Đặc biệt, trong cuộc thi Khoa học kĩ thuật dành cho học sinh trung học, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu là đơn vị đầu tiên có học sinh tham gia và đạt giải quốc gia, là đơn vị duy nhất có dự án tham gia thi quốc tế. Gần đây, các sân chơi trí tuệ cấp quốc tế và châu lục dành cho học sinh đam mê nghiên cứu khoa học đa dạng, phong phú hơn, nhiều học sinh của trường đã nắm bắt cơ hội, tham gia và đạt giải cao ở các kỳ thi này.

Nhà trường không ngừng nâng cao chất lượng dạy – học ngoại ngữ nhằm cung cấp một trong những công cụ quan trọng nhất cho việc đào tạo công dân toàn cầu, góp phần đắc lực thúc đẩy quá trình hội nhập. Từ năm học 2016 – 2017 đến nay, việc dạy – học ngoại ngữ liên tục có những đổi thay theo chiều hướng tích cực: tăng cường dạy học kỹ năng nghe, nói để nâng cao năng lực ứng dụng ngoại ngữ trong giao tiếp, khắc phục tình trạng “ngại nói” của học sinh; động viên giáo viên học tập nâng cao năng lực ngoại ngữ, giáo viên tiếng Anh học IELTS (hiện tại 100% giáo viên tiếng Anh có chứng chỉ IELTS); giáo viên tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Nhật học thêm Văn bằng 2 tiếng Anh; giáo viên các môn học khác học thêm văn bằng 2 là ngoại ngữ để chủ động tiếp cận nguồn học liệu nước ngoài. Hiện tại trường có gần hai mươi giáo viên có Văn bằng 2 tiếng Anh. Triển khai dạy học ngoại ngữ theo chuẩn đầu ra quốc tế, kết quả hàng năm có trên dưới 50% học sinh khi tốt nghiệp có chứng chỉ IELTS từ 5.5 trở lên, trong đó rất nhiều em 7.0, 7.5, 8.0,..; Phối hợp với các trung tâm khảo thí quốc tế, trung tâm ngoại ngữ có uy tín tổ chức khảo sát, thi sát hạch ngoại ngữ. Với việc thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, năng lực ngoại ngữ của học sinh ngày một nâng cao, nhiều em đạt điểm cao trong các kỳ thi IELTS, TOEFL, SAT, tìm kiếm được học bổng du học ở nhiều nước có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới: Mỹ, Anh, Australia, Canada, Pháp, Phần Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga…

Điểm đáng chú ý trong thời gian qua là sự đa dạng hoá mô hình dạy học nhằm tạo điều kiện cho học sinh được phát triển năng khiếu về ngoại ngữ. Từ năm học 2018 – 2019 đến nay, trường đã tham mưu cho Sở GD&ĐT và UBND tỉnh mở thêm nhiều lớp học với những mô hình hoàn toàn mới: lớp tiếng Anh quốc tế, tuyển sinh theo chứng chỉ IELTS và tương đương; lớp song ngữ: Anh – Nhật, lớp chuyên tiếng Trung và lớp chuyên tiếng Nhật; chủ động xây dựng chương trình nhà trường với nhiều lớp học hai ngoại ngữ: Nga – Anh; Nhật – Anh; Pháp – Anh; Trung – Anh; Triển khai dạy học các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh, tích hợp chương trình Toán tiếng Anh của Bộ GD&ĐT với chương trình A-Level Cambridge,…

Nâng cao hiệu quả hoạt động của các CLB Ngoại ngữ, đặc biệt luôn chú ý việc đổi mới nội dung và hình thức hoạt động của các CLB Ngoại ngữ để tạo sân chơi và truyền cảm hứng học ngoại ngữ cho học sinh. CLB Ngoại ngữ ngày càng hấp dẫn với sự tổ chức sáng tạo, nội dung phong phú, trở thành một chuyên đề lồng ghép, tích hợp việc học ngoại ngữ, đặc biệt là năng lực nghe nói với các vấn đề về văn hóa, xã hội, chính trị, nghệ thuật… trong và ngoài nước, từ đó mở rộng trường nhìn của học sinh về văn hóa nhân loại.

Bên cạnh đó, nhà trường đã thành lập Ban hợp tác quốc tế, góp phần thực hiện tốt các hoạt động đối ngoại nhân dân và mở rộng quan hệ với các trường đại học, các tổ chức giáo dục có uy tín ở nước ngoài nhằm thúc đẩy chất lượng dạy và học. Trong những năm qua, trường vinh dự được đón nhiều đoàn khách quốc tế đến tham quan và làm việc: Pháp, Anh, Hoa kì, Australia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Liên bang Nga…; kí kết thỏa thuận hợp tác với trường Đại học Tomsk (LB Nga), kí kết quan hệ kết nghĩa với Trường Hồ Chí Minh của tỉnh U-li-a-nốp (Liên bang Nga); đón các thầy cô giáo và học sinh của Trường Seiki (tỉnh Gifu, Nhật Bản, tỉnh kết nghĩa với Nghệ An); đón đại diện của Trường Đại học Melbourne và Trường Đại học Macquarie (Australia), Trường Đại học Quốc gia Tomsk sang làm việc và giao lưu,… Bên cạnh đó, trường đã cử nhiều cán bộ, giáo viên, học sinh tham gia các đoàn công tác, học tập, tham quan, giao lưu ở các nước có nền giáo dục tiên tiến như Pháp, Anh, Hoa kỳ, Nga, Canada, Nhật Bản… để học hỏi các bài học kinh nghiệm, nâng cao trình độ, năng lực quản lý, dạy và học.

Nhà trường chủ động tìm kiếm và tạo điều kiện cho học sinh giao lưu trực tiếp và trực tuyến với học sinh, sinh viên quốc tế, tham gia một số hoạt động giáo dục, giao lưu văn hóa ở Mỹ, Anh, Nhật, Hàn Quốc, Nga, Belarus…; chủ động mở rộng hợp tác, giao lưu với các trường đại học, các tổ chức giáo dục nước ngoài; tiếp đón và trao đổi kinh nghiệm với các đoàn đại biểu quốc tế: Trường Đại học Quốc gia Tomsk (Liên bang Nga), Trường TH Seiki (tỉnh Gifu, Nhật Bản), giáo viên và học sinh thành phố Nam Yang Ju (Hàn Quốc) và tỉnh Côtes d’Armor (Cộng hòa Pháp), đại diện của trường Trường Đại học Hokaido (Nhật Bản), Đại học Melbourne, Đại học Macquarie, Đại học Monash (Australia); thiết lập quan hệ và kí kết các thỏa thuận hợp tác về phát triển giáo dục với Trường Đại học Quốc gia Tomsk và Trường Hồ Chí Minh tỉnh Ulianov (LB Nga). Ngoài ra nhà trường đã phối hợp với Sở Ngoại vụ, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Nghệ An tổ chức thành công Ngày hội Pháp ngữ, Tuần lễ văn hóa Việt – Nhật, đón Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Pháp, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Hoa Kỳ, đại diện chính quyền tỉnh Gifu (Nhật Bản), đại diện chính quyền tỉnh Côtes d’Armor (Cộng hòa Pháp), Hội Asaba, thành phố Nam Yang Ju (Hàn Quốc)… Đây là những hoạt động vừa góp phần thực hiện nhiệm vụ đối ngoại nhân dân vừa là dịp để giáo viên và học sinh nhà trường giao lưu văn hóa, học hỏi kinh nghiệm, đồng thời cũng là cơ hội để nhà trường tìm kiếm sự hỗ trợ nhân lực, trí lực, tài lực từ bạn bè quốc tế.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, nhà trường đã tích cực chuyển đổi số, tập trung vào ba vấn đề chính: đổi mới phương pháp giảng dạy; cải tiến công cụ giảng dạy và cơ sở vật chất; đặc biệt là quản lý giáo dục: công cụ vận hành và quản trị (quản lý hồ sơ, tài sản, tra cứu thông tin,…). Cụ thể: quản lý hồ sơ cán bộ, giáo viên, nhân viên bằng các ứng dụng chuyên biệt; gửi, quản lý văn bản, thông báo của trường theo hệ thống, tập trung trên một nền tảng; dạy, học, kiểm tra đánh giá và quản lý điểm, học bạ của học sinh trên các nền tảng số, trực tuyến; đăng ký hồ sơ tuyển sinh bằng hình thức trực tuyến; quản lý thông tin, hồ sơ của học sinh qua phần mềm…

1. Công tác chăm lo đời sống cán bộ, viên chức, người lao động

Nhà trường và Công đoàn luôn quan tâm chia sẻ, chăm lo, nỗ lực cải thiện và nâng cao chất lượng đời sống cả về vật chất lẫn tinh thần cho cán bộ, giáo viên, nhân viên.

Xây dựng nhà trường thành tổ ấm đoàn kết, biết quan tâm, chia sẻ vui, buồn, động viên hỗ trợ nhau cùng phát triển, để mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui; chú trọng nâng cao chỉ số hạnh phúc của mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên, góp phần xây dựng Trường học hạnh phúc. Trong hơn mười năm qua, nhà trường đã tham mưu cho UBND tỉnh Nghệ An ra các Nghị quyết quan trọng về các chính sách ưu đãi đối với giáo viên, nhân viên nhà trường, nhờ đó góp phần nâng cao thu nhập chính đáng, tạo điều kiện về vật chất và động lực làm việc cho giáo viên, nhân viên đó là Nghị quyết số 110/2013/NQ-HĐND ngày 13/12/2013, Quyết định số 09/2014 QĐ.UBNĐ.VX ngày 20 tháng 01 năm 2014 và Nghị quyết số 16/2023/NQ-HĐND ngày 27/10/2023 về một số chính sách ưu đãi đối với trường THPT chuyên Phan Bội Châu.

Thực hiện tốt công tác tự chủ tài chính, đặc biệt tăng cường tiết kiệm để dành nguồn tài chính thực hiện chính sách thăm hỏi cán bộ, giáo viên, nhân viên và gia đình khi ốm đau, khi có việc buồn; Khen thưởng cuối năm; Tiền lễ, Tết; Tổ chức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên đi tham quan, học hỏi,…

Làm tốt công tác thi đua – khen thưởng để mang lại niềm vui tinh thần, động viên kịp thời những cán bộ, giáo viên, nhân viên có thành tích, có đóng góp cho sự phát triển của nhà trường, cho sự nghiệp giáo dục và phát triển của tỉnh nhà, của đất nước.

Phát động phong trào thể dục thể thao, văn hoá văn nghệ trong đội ngũ giáo viên, nhân viên nhà trường để nâng cao sức khoẻ, thoả mãn đam mê, giảm căng thẳng, giải toả áp lực và nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho giáo viên, nhân viên. Tổ chức các lớp học khiêu vũ cổ điển, nhảy dân vũ cho cán bộ, giáo viên; duy trì đều đặn các giải đấu bóng bàn, bóng chuyền, bóng đá… thu hút sự tham gia của nhiều giáo viên trong và ngoài trường. Đội bóng chuyền da của nữ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường liên tục vô địch giải Bóng chuyền ngành GD&ĐT Nghệ An, nhiều thành viên tham gia thi đấu hoặc làm huấn luyện viên ở các giải đấu cấp quốc gia của ngành giáo dục.

Đặc biệt, nhà trường luôn quan tâm chia sẻ với những cán bộ, giáo viên, nhân viên đã và đang công tác khi gặp hoàn cảnh khó khăn. Điển hình là trường hợp nhân viên bảo vệ nhà trường bị bệnh hiểm nghèo nhà trường đã kêu gọi và nhận được sự ủng hộ với số tiền gần 200.000.000 đồng.

6. Một số thành tích tiêu biểu về chất lượng giáo dục

Với nhiệm vụ chính trị trên nền giáo dục toàn diện, phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu, trong suốt mấy chục năm qua, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã trở thành địa chỉ quy tụ nhiều học sinh xuất sắc, ưu tú của xứ Nghệ với hàng nghìn học sinh đạt giải quốc gia và gần 60 lượt học sinh dự thi Olympic quốc tế, khu vực.

Từ năm học 2014 – 2015 đến năm học 2023 – 2024, đã có 42 lượt học sinh dự thi khu vực và quốc tế, trong đó có 9 Huy chương Vàng và 1 giải nhất, 13 Huy chương Bạc, 8 Huy chương Đồng, 1 Bằng khen. Số học sinh dự thi và đoạt giải quốc tế đã phủ sóng ở tất cả các môn tự nhiên: Toán, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Tin học. Đỉnh cao là năm học 2016 – 2017, có 8 lượt học sinh dự thi Olympic khu vực và quốc tế, trong đó có 2 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc Olympic quốc tế và 1 Huy chương Bạc, 1 Bằng khen Olympic châu Á, 1 giải Nhất bài viết luận Olympic quốc tế môn Tiếng Nga. Đây là thành tích cao nhất của nhà trường trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, đồng thời cũng là kỉ lục của hệ thống trường chuyên cả nước trong sân chơi trí tuệ toàn cầu dành cho học sinh trung học. Đây cũng là giai đoạn Trường THPT chuyên Phan Bội Châu phá vỡ thế độc tôn của một vài môn để có mặt ở tất cả các môn học dự thi Olympic quốc tế. Trong những năm trước đó, trường có học sinh dự thi và đoạt huy chương ở các môn Toán học, Vật lí, Hóa học, trong đó số huy chương chủ yếu là của môn Toán và Vật lí. Đến giai đoạn này, trường có học sinh tham gia và đoạt huy chương ở tất cả các môn thi Olympic quốc tế: Toán, Lí, Hóa, Sinh, Tin, Tiếng Nga. Bên cạnh đó, sự trở lại liên tiếp của học sinh nhà trường với 4 huy chương ở kỳ thi Olympic quốc tế môn Toán sau 18 năm vắng bóng, và 4 huy chương môn Hóa sau 15 năm vắng bóng đã thể hiện được sự kế thừa và phát huy mạnh mẽ truyền thống của tập thể nhà trường hiện nay. Điều đó đồng thời cũng khẳng định chất lượng chuyên môn đồng đều giữa các môn học, sự phát triển bền vững và hướng đi đúng đắn của nhà trường trong công tác chỉ đạo chuyên môn, dạy và học.

Số lượng và chất lượng giải thi học sinh giỏi cấp quốc gia luôn xếp ở tốp đầu cả nước. Trong 10 năm đã có 853 em đoạt giải học sinh giỏi quốc gia, trong đó có 65 giải nhất, 293 giải nhì, 306 giải ba và 189 giải khuyến khích. Đỉnh cao là năm học 2016 – 2017 với những thành tích vượt trội: 88 em đạt giải HSG quốc gia, tỉ lệ 87,1%, dẫn đầu cả nước; năm 2018-2019 với 90 giải, đứng thứ hai toàn quốc.

Bên cạnh những thành tích trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, trong 10 năm qua, chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường cũng không ngừng được nâng cao. Trong 10 năm qua, có hơn 100 học sinh vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng, nhiều em được tôn vinh điển hình trong các phong trào thi đua, trở thành những tấm gương cho học sinh, sinh viên trong tỉnh và cả nước. Học sinh được phát triển toàn diện, khắc phục được tình trạng giỏi kiến thức nhưng hạn chế về kĩ năng, trong đó có kĩ năng mềm của học sinh trường chuyên.

Kết quả thi TNTHPT và Đại học nhiều năm đứng ở nhóm dẫn đầu cả nước với nhiều học sinh thủ khoa toàn quốc và các trường đại học trọng điểm. Năm học 2015-2016: có 3 em đạt điểm cao nhất nước đồng thời là thủ khoa khối B, thủ khoa và á khoa khối A toàn quốc; Năm học 2020 – 2021: thủ khoa khối C; năm học 2021 – 2022: á khoa khối C; năm học 2023 – 2024: thủ khoa khối A… Điều đáng chú ý là trong thời gian này, tình trạng học lệch, phát triển phiến diện của học sinh đã và đang được khắc phục đáng kể. Nhiều em vừa là học sinh giỏi quốc gia vừa đạt điểm cao trong kỳ thi đại học (em Đinh Thị Kim Ngân, giải Nhì HSGQG môn Địa lí, thủ khoa khối C; em Nguyễn Tú Linh, giải Nhì HSGQG và á khoa Đại học Ngoại thương; em Nguyễn Thanh Long, giải Nhì HSGQG Toán học, thi khối A: thủ khoa Đại học Kinh tế quốc dân, thi khối B: đậu Đại học Y Hà Nội điểm cao; em Dương Hoàng Hưng giải Nhì HSGQG môn Toán, thủ khoa Đại học Kinh tế quốc dân…). Nhiều em vừa là học sinh giỏi quốc gia, vừa là thủ lĩnh các phong trào hoạt động ngoại khóa của trường: Nguyễn Lưu Cảnh Hào, giải Ba HSGQG, khởi xướng và chủ nhiệm HSTP Dance Club; Trần Khánh Vy – nữ sinh nổi tiếng với clip nói 7 thứ tiếng, giải Ba HSGQG và là MC quen thuộc các chương trình…). Nhiều học sinh giỏi quốc gia, quốc tế, khu vực giỏi ngoại ngữ, thi IELTS điểm cao nên dễ dàng kiếm được học bổng du học và hội nhập nhanh trong môi trường mới. Em Đậu Huy Minh là một trong những điển hình của sự đa năng với kiến thức vừa sâu về môn chuyên vừa rộng trên nhiều lĩnh vực. Là học sinh chuyên Tin, Huy Minh không chỉ giỏi về Tin học mà năng lực ngoại ngữ khá tốt với IELTS 7.0; sở hữu bộ sưu tập nhiều giải thưởng các cuộc thi cấp quốc gia về chính trị, tư tưởng, văn hóa, xã hội như giải Ba cuộc thi Tìm hiểu về Đảng Cộng sản; giải Nhất cuộc thi Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; 2 lần đạt giải đặc biệt cuộc thi An toàn giao thông cấp Quốc gia, …

Năng lực ngoại ngữ và Tin học của học sinh có sự tiến bộ rõ rệt. Nhiều em đạt điểm cao trong các kỳ thi IELTS, TOEFL, SAT. Hàng năm, có khoảng 50% học sinh khối 12 có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế IELTS, trong đó có nhiều em đạt 8.0, 8.5 band. Có hàng trăm học sinh đạt chứng chỉ Tin học quốc tế, trong đó có nhiều em đạt giải quốc gia cuộc thi Tin học văn phòng thế giới, nhà trường được TW Đoàn tặng Bằng khen. Có hàng trăm học sinh tham gia du học ở nhiều nước: Hoa Kỳ, Anh, Australia, Canada, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga, Phần Lan… và điều đáng mừng là các em thích ứng và hội nhập nhanh, tiếp tục khẳng định năng lực của mình ở môi trường mới.

Là trường đầu tiên của tỉnh Nghệ An tham gia Cuộc thi Khoa học kĩ thuật cấp quốc gia năm 2013 và từ đó đến nay, trường có 14 dự án đạt giải quốc gia với 4 giải Nhất, 2 giải Nhì, 5 giải Ba, 3 giải Tư. Đặc biệt, năm 2018 có 1 dự án dự thi Khoa học kĩ thuật quốc tế tại Hoa Kỳ. Câu lạc bộ STEM do học sinh khởi xướng và điều hành đã tổ chức thành công ngày hội STEM mở rộng cho học sinh toàn thành phố Vinh vào tháng 6 năm 2019. Vượt qua 19 trường THPT trên toàn quốc, học sinh nhà trường đã giành giải Nhất tại cuộc thi Think Eco trong khuôn khổ sự kiện STEME do VinUni tổ chức tại Hà Nội vào tháng 7 năm 2019. Năm 2020, khi đại dịch Covid 19 bùng phát, trong bối cảnh dung dịch rửa tay sát khuẩn khan hiếm, học sinh nhà trường đã sản xuất hàng loạt sản phẩm sát khuẩn có sự kiểm định của Sở Y tế cho giáo viên và học sinh trong trường sử dụng và tặng cho nhiều trường học ở những địa bàn khó khăn trong tỉnh.

Bên cạnh đó, ngày càng có nhiều hoạt động thiện nguyện và công tác xã hội có ý nghĩa rộng lớn được học sinh khởi xướng và tổ chức có hiệu quả, có sức lan tỏa: tặng sách và máy vi tính cho học sinh các huyện Quế Phong, Kì Sơn, Tân Kì; dạy học và tổ chức Trung thu, đón Tết hằng năm với học sinh làng trẻ SOS; thăm hỏi, động viên những cụ già neo đơn, những phụ nữ đơn thân trong các ngày lễ; thăm hỏi các thương bệnh binh và người khuyết tật… Những hoạt động này đã thể hiện lòng nhân ái và ý thức trách nhiệm của học sinh với cộng đồng xã hội.

Các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm sáng tạo được tổ chức thường xuyên, góp phần tạo nên không khí vui tươi, sôi nổi trong nhà trường và có sức lan tỏa rộng lớn trong địa bàn tỉnh Nghệ An nói riêng, trong phạm vi cả nước nói chung. Hiện tại nhà trường có 19 Câu lạc bộ, tạo sân chơi cho học sinh thỏa mãn đam mê, khát vọng đồng thời được phát triển kĩ năng sống và tham gia các hoạt động xã hội. Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao được duy trì đều đặn với nhiều bài viết và tiết mục văn nghệ xuất sắc, nhiều giải bóng đá, bóng chuyền… diễn ra sôi nổi với những thành tích thực sự ấn tượng. Học sinh nhà trường tham gia và đạt kết quả xuất sắc trong nhiều cuộc thi: em Văn Thị Phương Thúy đạt giải Nhất cuộc thi Rung chuông vàng Theo dấu chân Người, kỉ niệm 128 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; em Đậu Huy Minh 2 lần đạt giải đặc biệt trong cuộc thi An toàn giao thông cấp Quốc gia do Ủy ban An toàn giao thông quốc gia và Bộ GD&ĐT tổ chức, giải Ba cuộc thi Tìm hiểu về Đảng Cộng sản kỉ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam do Trung ương Đoàn tổ chức; em Trần Thị Diễm Quỳnh (lớp 10A1) đoạt 1 HCV Đông Á và 7 huy chương cấp Quốc gia và khu vực môn Cờ vua. Nhóm học sinh CLB CP The News đạt giải Ba cuộc thi Thầy cô trong mắt em do Công đoàn Giáo dục Việt Nam tổ chức. Trong cuộc thi Tuổi trẻ học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh do Ban tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Giáo dục Đào tạo và Trung ương Đoàn tổ chức, nhà trường liên tục có học sinh tham gia và đạt giải cao cấp quốc gia: giải Nhất năm 2019, 2021; giải Nhì năm 2022; giải Ba năm 2023. Trường có hai học sinh vào vòng chung kết cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia do VTV tổ chức, trong đó có một em vô địch, một em đạt giải ba. Ngoài ra, học sinh nhà trường còn đạt kết quả xuất sắc ở nhiều cuộc thi cấp quốc gia khác như cuộc thi Đại sứ văn hoá đọc; Olympic Tiếng Nga; Hùng biện Tiếng Anh; Tranh biện… Hàng năm có từ mười đến gần ba mươi học sinh vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Nhiều em được vinh danh là Gương mặt trẻ tiêu biểu của tỉnh Nghệ An, của toàn quốc. Nhiều em được vinh danh là Học sinh ba tốt cấp tỉnh và cấp TW. Nhiều em là điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước của tỉnh Nghệ An và toàn quốc.

DANH SÁCH HỌC SINH DỰ THI ĐOẠT GIẢI KHU VỰC QUỐC TẾ

TỪ NĂM HỌC 2014 – 2015 ĐẾN NĂM HỌC 2023 – 2024

TỔNG HỢP SỐ LIỆU HỌC SINH GIỎI QUỐC GIA

TỪ NĂM HỌC 2014- 2015 ĐẾN NĂM HỌC 2023 – 2024

7. Các danh hiệu thi đua đã có từ cấp tỉnh trở lên trong giai đoạn 2014-2024

a. Danh hiệu thi đua

b. Các hình thức khen thưởng

Phát huy truyền thống của mái trường Anh hùng, với sự đoàn kết chung sức, chung lòng của tập thể cán bộ, giáo viên cùng với sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp ngành thể hiện qua Đề án Xây dựng trường chuyên Phan Bội Châu thành trường chuyên trọng điểm quốc gia giai đoạn 2010 – 2020; Xây dựng thí điểm trường trung học trọng điểm chất lượng cao giai đoạn 2019 – 2023 và các Nghị quyết, quyết định của Hội đồng nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh về chế độ ưu đãi đối với Trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã trở nền tảng, động lực để nhà trường có sự đổi mới mạnh mẽ, đẩy nhanh quá trình hội nhập quốc tế và vươn tầm cao mới.

GƯƠNG MẶT NHỮNG HỌC SINH ĐOẠT GIẢI KHU VỰC, QUỐC TẾ

TT	Học sinh	Thành tích
		Phan Huy Tú Huy chương Bạc Olympic Toán Quốc tế 1991
		Nguyễn Hữu Trung Bằng khen Vật lí Quốc tế năm 1991
		Trương Bá Tú Huy chương Bạc Olympic Toán Quốc tế 1993
		Nguyễn Cảnh Hào Huy chương Bạc Olympic Toán Quốc tế 1997
		Đinh Văn Dũng dự thi Vật Lí Quốc tế 1982 – 1983
		Hồ Ngọc Kỳ Huy chương Bạc Toán châu Á 1999
		Đào Anh Đức Huy chương Đồng Vật lí Quốc tế năm 2000
		Phạm Trọng Trường Huy chương Đồng Olympic Vật lí châu Á – Thái Bình Dương năm 2004
		Đào Thanh Hải Huy chương Bạc Olympic Hóa học Quốc tế 2002
		Đào Anh Đức huy chương đồng Olympic Vật lý Quốc tế 2000
		Nguyễn Hữu Thành Huy chương Đồng Olympic Vật lý Quốc tế năm 2006
		Nguyễn Tất Nghĩa Hai lần giành Huy chương Vàng tại cuộc thi Olympic Vật lý Quốc tế (2007, 2008) và một huy chương Vàng tại Olympic Vật lý châu Á (2008)
		Hồ Sỹ Việt Anh Bằng khen, Olympic Tin học Quốc tế năm 2010
		Nguyễn Cảnh Toàn Bằng khen, Olympic Tin học Quốc tế năm 2010
		Nguyễn Trung Hưng Bằng khen (2010), Huy chương Đồng (2011) Olympic Vật lý châu Á
		Nguyễn Huy Hoàng Huy chương Vàng Olympic Vật lý Quốc tế năm 2011, Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Á 2011
		Nguyễn Đình Hội Huy chương Bạc Olympic Vật lý Quốc tế năm 2011
		Cao Ngọc Thái Bằng khen Olympic Vật lý châu Á 2013, HCV Vật lý châu Á, HCV Vật lý Quốc tế 2013 – 2014
		Thái Đình Phúc Huy chương đồng Tin học châu Á 2013
		Nguyễn Phương Trang Huy chương Bạc tiếng Nga Quốc tế 2014
		Hoàng Anh Tài Huy chương Bạc Toán Quốc tế 2015
		Nguyễn Ngọc Khánh Huy chương Đồng Vật Lý châu Á 2013 – 2014, Huy chương Vàng Vật lí châu Á 2014 – 2015, Huy chương Bạc Vật lý Quốc tế 2015
		Nguyễn Cảnh Hoàng Huy chương Vàng Olympic Toán học Quốc tế năm 2017
		Trần Hữu Bình Minh Huy chương Vàng Olympic Vật lý Quốc tế năm 2017
		Hoàng Nghĩa Tuyến Huy chương Bạc Olympic Hóa học năm 2017
		Phan Tuấn Linh Huy chương Bạc Olympic Vật lý quốc tế năm 2017
		Trương Thị Khánh Huyền Giải Nhất bài viết luận Olympic tiếng Nga Quốc tế 2017
		Phan Nhật Duật Huy chương Đồng Kỳ thi Olympic Hóa học Quốc tế 2018
		Hoàng Phan Hữu Đức Huy chương Bạc Olympic Tin học Châu Á – Thái Bình Dương năm 2019.
		Vũ Đức Vinh Huy chương Bạc Olympic Toán học Quốc tế năm 2019
		Dương Tùng Lâm Huy chương Đồng Olympic Sinh học Quốc tế năm 2019
		Phạm Trung Quốc Anh Huy chương Vàng Olympic Hóa học Quốc tế năm 2020
		Nguyễn Văn Bình Huy chương Đồng Olympic Vật lý Châu Âu năm 2019
		Hoàng Phan Hữu Đức Huy chương Bạc Olympic Tin học Quốc tế 2019
		Bùi Thanh Tân Huy chương Bạc Olympic Vật lý Châu Âu năm 2021
		Nguyễn Hoàng Vũ Huy chương Bạc Olympic Tin học quốc tế năm 2021
		Trường Văn Quốc Bảo Huy chương Vàng Tin học Châu Á, Huy chương Bạc Tin học Quốc tế 2022
		Hoàng Tiến Nguyên Huy chương Đồng Olympic Toán học Quốc tế 2022
		Đặng Bảo Quân Huy chương Vàng Vật lý Châu Âu 2023
40		Nguyễn Nguyên Hải Huy chương Vàng Olympic hóa học Quốc tế Abu Reikhan Beruniy 2023
41		Lê Quang Trường Huy chương Vàng kỳ thi Olympic hóa học Quốc tế Abu Reikhan Beruniy 2023
42		Mai Văn Đức Huy chương Bạc Olimpic Hoá học Quốc tế 2023
43		Lê Xuân Anh Quân HCĐ Olympic Hoá học Quốc tế Mendeleev 2024
44		Nguyễn Dạ Thảo Olympic Sinh học Quốc tế Uzabekistan 2024
		Nguyễn Ngô Đức HCB Olympic Hoá học Quốc tế Mendeleev 2024
		Nguyễn Thế Quân Huy chương Đồng Vật lý châu Á 2024
		Phan Quang Triết Huy chương Bạc OlympicVật lý châu Âu 2024
		Trần Thái Khang HCĐ Olympic Sinh học quốc tế Uzabekistan 2024

DANH SÁCH NHÀ GIÁO ƯU TÚ

TRƯỜNG THPT CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU

DANH SÁCH GIÁO VIÊN ĐƯỢC TẶNG THƯỞNG

HUÂN CHƯƠNG LAO ĐỘNG

DANH SÁCH CÁC GIÁO VIÊN

ĐƯỢC THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ TẶNG BẰNG KHEN

Anh Thơ